هر چه به زمان برگزاری آزمون سراسری نزدیک می‌شویم، فعالیت‌های شما کنکوری‌های عزیز هم زیادتر می‌شود. بعضی از شما حجم و ساعت مطالعه خود را بالا می‌برید و برخی دیگر، تغییراتی در برنامه مطالعاتی خود می‌دهید و گروهی نیز کمی به خود استراحت داده و دوباره مطالعه را با انرژی ادامه می‌دهید. یکی از کارهایی که بسیاری از داوطلبان برای سنجیدن خود یا مطالعه بهتر انجام می‌دهند، این است که در آزمون‌هایی که مؤسسات مختلف برگزار می‌کنند، شرکت می‌نمایند؛ البته بسیاری دیگر از داوطلبان هم تصمیمی برای شرکت در این آزمونها ندارند. با توجه به اینکه آزمون‌های جامع از مدتی قبل شروع شده است و عده قابل توجهی از داوطلبان هم در این آزمونها در مؤسسات مختلف شرکت می‌کنند، در این مقاله تصمیم داریم درباره نحوه مطالعه و نیز مهم‌تر از همه، کارهایی که قبل و بعد از گرفتن نتیجه باید انجام دهید، بحث کنیم.
عموما داوطلبانی که در این آزمونها شرکت می‌کنند به چند دسته تقسسیم می‌شوند:
1- افرادی که برنامه‌ای برای مطالعه ندارند و از برنامه این مؤسسات استفاده می‌کنند
مهم‌ترین مشکلی که دانش آموزان برای مطالعه با آن مواجه هستند، نداشتن برنامه‌ای مناسب است. بسیاری از دانش‌آموزان نگران این هستند که آیا می‌توانند تا زمان امتحان پایان ترم یا برگزاری کنکور، تمام درس‌های خود را به طور کامل مطالعه کنند یا خیر. اکثر مؤسساتی که آزمون برگزار می‌کنند، ادعا می‌کنند که دارای برنامه هستند. داوطلبان گمان می‌کنند که با شرکت در این آزمونها از سردرگمی نجات پیدا می‌کنند و اگر طبق برنامه پیش روند تا پایان برنامه مورد نظر، تمام مطالب کتب درسی را مطالعه خواهند کرد. بارها و بارها در مقالاتی که در خصوص نحوه مطالعه نوشته‌ایم، اشاره کرده‌ایم که بهترین برنامه، برنامه‌ای است که خود داوطلب با توجه به شرایط و ویژگی‌های درسی خود تدوین کرده و طبق آن پیش برود. حال ممکن است که بنا به دلایل مختلفی، داوطلبان طبق برنامه این مؤسسات پیش رفته باشند.
اگر شما جزو این گروه هستید و دقیقا طبق برنامه یک مؤسسه مطالعه می‌کنید، می‌توانید امیدوار باشید که تا زمان برگزاری کنکور، درس‌ها را تمام کنید؛ البته تمام کردن درس‌ها به این معنی نیست که شما بتوانید نتیجه خوبی از آزمون خود بگیرید؛ زیرا باید زمانی را برای مرور و جمع‌بندی در نظر بگیرید و حتما تست هم کار کنید. مهم‌ترین موضوع در روزهای باقی مانده تا کنکور، مرور خلاصه‌ها و نیز زدن تست‌های سرعتی است که باعث می‌شود تا شما اولا دانسته‌هایتان و آنچه را که قبلا مطالعه کرده‌اید، تثبیت کنید، و دوم اینکه خود را در روزهای نزدیک به آزمون سراسری، بهتر و بیشتر بسنجید. اگر جزو این دسته از داوطلبان هستید (به ویژه اگر از گروه داوطلبان پشت کنکوری هستید و وقت بیشتری دارید)، سعی کنید در وقت اضافی که پس از مطالعه دروس، طبق برنامه مؤسسه پیدا می‌کنید به نقاط ضعف خود در درس‌های مختلف بیشتر بپردازید یا اینکه درس‌هایی را که برای شما و رشته‌های مورد نظرتان مهم‌تر است، بیشتر مطالعه کنید. برای انجام این کار می‌توانید یک برنامه کوچک روزانه داشته باشید و ساعاتی را به این مطالعه اختصاص دهید. انجام این کار، بخصوص در حال حاضر که به زمان برگزاری آزمون سراسری نزدیک‌تر می‌شوید، می‌تواند برای شما بسیار راه‌گشا و کمک کننده باشد.
یکی دیگر از کارهایی که حتما باید انجام دهید، این است که حتما پس از آزمون‌های جامع، خودتان را مورد قضاوت قرار دهید. حتما با خود می‌گویید که «نتیجه آزمونها مشخص می‌کند که ما در هر درس، چه درصدهایی داریم». درست است که نتیجه آمون‌ها درصد و تراز شما را اعلام می‌کنند، اما منظور ما از قضاوت، این است که با خود رو راست بوده و نگاه کنید که به چه تعداد از سؤالات به صورت تصادفی جواب داده و پاسخ چه تعداد از سؤالات را خوب نمی‌دانسته‌اید. پس از انجام این کار، حتما درصدد رفع اشکال برآیید و به طور جدی، وقتی را برای مرور و تست‌زنی در مباحثی که مشکل داشته یا به طور شانسی، و نه از سر آگاهی، به آنها پاسخ داده‌اید، اختصاص دهید. حتی اگر طبق برنامه مؤسسه، زمان زیادی برای مطالعه به این روش ندارید، حتما این کار را انجام دهید. می‌توانید به جای مطالب ساده‌تری که تا آزمون بعدی باید بخوانید، اشکالات خود را بگنجانید.
گروه دوم کسانی هستند که سعی می‌کنند با برنامه مؤسسات کنکور مطالعه کنند، اما به دلایل مختلفی از این برنامه عقب می‌مانند و با اینکه در آزمونها شرکت می‌کنند، به خاطر عقب ماندن در مطالعه، عموما از آزمونها هم نتیجه خوبی کسب نمی‌کنند. به دلیل اینکه روزهای باقی مانده تا کنکور، روزهای بسیار حساسی هستند و حتما در این روزها شما باید مطالعه خوبی داشته باشید، قبل از هر چیز به این نکته توجه کنید که علت این عقب ماندن چیست. اگر این موضوع به دلیل سختی مباحث برای شما و دیر یاد گرفتن آن از سوی شماست، حتما سعی کنید مباحث مهم‌تر و اصلی‌تر را در برنامه خود بگنجانید و آنها را مطالعه کنید. انجام این کار باعث می‌شود تا شما از وقت و زمانی که صرف مطالعه می‌کنید، نتیجه بهتری بگیرید. گاهی هم ممکن است که بروز این مشکل به آن دلیل باشد که شما در کنار برنامه مطالعاتی مؤسسه، دروس دیگری را مطالعه یا مرور می‌کنید. اگر شما جزو این گروه هستید، حتما بین مطالب مهم و تقسیم وقتتان مدیریت کنید تا نتیجه بهتری از تلاشتان بگیرید. یکی از کارهایی که باید انجام دهید این است که پس از اعلام نتایج آزمون‌های جامع، حتما وقتی را برای مرور یا مطالعه مجدد مباحثی که در آنها مشکل دارید، اختصاص دهید. توجه داشته باشید که پیش رفتن با برنامه این مؤسسات، مهم‌تر از این موضوع نیست که شما به وضعیت خود آگاه شوید و در صدد رفع مشکلتان برآیید؛ یعنی اگر قرار است تا آزمون بعدی، شما فصل پنجم شیمی را مطالعه کنید، در حالی که هنوز در فصل سوم ضعف دارید، حتما فصلی را که مشکل دارید بخوانید و بدون دغدغه در آزمون حاضر شوید. مهم‌ترین نکته آن است که شما آزمون اصلی یا همان آزمون سراسری را در پیش رو دارید و باید در این آزمون، نتیجه خوبی کسب کنید؛ پس در همین راستا هم تلاش کنید و چندان به نتیجه این آزمونها نیز فکر نکنید.
2- کسانی که طبق برنامه آزمون پیش نمی‌روند
این گروه از داوطلبان، عموما کسانی هستند که برنامه مطالعاتی خاص خود را دارند و طبق آن برنامه به مطالعه تا زمان کنکور ادامه می‌دهند. عده بسیار زیادی از این داوطلبان، آزمون‌های جامع را فرصتی برای سنجیدن خود و محک زدن تلاش خود دانسته و در این آزمونها شرکت می‌کنند. ممکن است که نتیجه آزمونها برای برخی از داوطلبان این گروه، با آنچه که خودشان از میزان مطالعه و معلوماتشان در نظر دارند، تا حدود زیادی مطابقت داشته باشد. اگر این طور باشد، پس کاری که شما باید بعد از هر آزمون انجام دهید این است که، با توجه به نتایجی که از هر آزمون می‌گیرید، زمانی را برای رفع اشکال و مطالعه و مرور قسمت‌هایی که در آزمون از آنها نمره نگرفته یا کمتر نمره گرفته‌اید، اختصاص دهید. شما عزیزان هم باید به این موضوع توجه کنید که ممکن است برخی از مباحث را بخوبی ندانید، اما نمراتتان در آن مباحث خوب باشد. این موضوع یا به سطح سختی سؤالات باز می‌گردد و یا ناشی از آن است که شما به صورت شانسی، گزینه‌ای را انتخاب کرده‌اید. اگر مباحثی را به این صورت نمره گرفته بودید، حتما وقتی را برای مرور و مطالعه مجدد کامل آن مبحث در کنار سایر رفع اشکال‌ها اختصاص دهید.
ممکن است در این گروه از داوطلبان، کسانی باشند که نمراتی که در این آزمونها می‌گیرند، با میزان مطالعه یا توانایی آنها در دروس مختلف، مطابقت نداشته و کمتر یا بسیار کمتر از حد مورد نظرشان باشد. قبل از هر چیز باید اشاره کنیم که نباید نگران این مساله باشید؛ زیرا ممکن است که سؤالات یک دوره از مباحثی باشد که شما آنها را کمتر مطالعه کرده یا اصلا در برنامه مطالعاتی خود نگنجانده باشید. اگر قصدتان این است که آن مطالب را مطالعه یا مرور کنید، پس اصلا جای نگرانی نیست؛ زیرا در وقت باقی مانده و با یک برنامه‌ریزی خوب، حتما می‌توانید این کار را انجام دهید؛ اما اگر قصد دارید که کلا این مباحث را نخوانده، رها کنید، این آزمونها فرصت خوبی است تا به شما تراز و رتبه‌تان را در شرایطی اعلام کند که شما تستی از این مباحث را جواب نداده یا کمتر جواب داده‌اید. گرچه جامعه آماری این آزمونها در مقایسه با کنکور کمتر است و به هیچ وجه با شرکت در آنها نمی‌توانید قضاوت دقیقی از شرایط خود در مقایسه با داوطلبان دیگر داشته باشید، اما تا حدودی می‌توانید موقعیت خود را در این شرایط بسنجید و قضاوت بهتری از این موضوع داشته باشید که آیا حذف این مباحث عاقلانه است یا نه.
اگر به این نتیجه رسیده‌اید که خواندن این مباحث مهم نیست، پس طبق برنامه خود پیش بروید؛ اما اگر احساس می‌کنید که این مباحث بر رتبه و تراز شما در کنکور تاثیر قابل ملاحظه‌ای خواهد گذاشت، می‌توانید با توجه به وقت و همچنین میزان یادگیری خودتان و مهم‌تر از همه، برنامه‌هایی که برای این روزهای باقی مانده دارید، زمانی را به مطالعه این مباحث اختصاص دهید. نکته‌ای که حتما باید به آن توجه داشته باشید این است که آیا در روزهای باقی مانده می‌توانید بخش‌هایی از این مباحث را، بدون اینکه به یادگیری درس‌های دیگر شما لطمه بزند، مطالعه کنید، و مهم‌تر از همه، آن قدر مباحث را به خوبی یاد بگیرید که در کنکور به سؤالات مباحث مورد نظر پاسخ دهید؛ اگر این طور است، پس حتما این کار را بکنید؛ البته به این نکته هم توجه داشته باشید که لازم نیست همه مباحث را بلد باشید. ما در میان داوطلبان سال‌های گذشته، کسانی را داشته‌ایم که مطالب نخوانده داشته و رتبه و نتیجه‌های خوبی هم کسب کرده‌اند. در مورد مباحثی که قبلا خوانده و با این همه در آنها مشکل داشته‌اید، توصیه بیشتری داریم و آن توصیه این است که حتما زمانی را برای رفع اشکال خود در آن بخش‌ها اختصاص دهید تا هنگام کنکور در پاسخگویی به آنها، به مشکل برنخورید.
همه شما عزیزانی که در آزمون‌های جامع شرکت کرده‌اید، برای اینکه در این آزمونها و مهم‌تر از همه در کنکور نتیجه خوبی را کسب کنید، حتما به این نکات توجه کنید:
1- ممکن است که داوطلبان زیادی در این آزمونها شرکت نکرده باشند. این داوطلبان نباید نگران وضعیت خود باشند. این گروه می‌توانند آزمون‌های سرعتی مشابه کنکور را، که عموما از خرداد باید در برنامه مطالعاتی خود بگنجانند، به جای این آزمونها قرار دهند.
2- نتیجه این آزمونها نباید باعث ناراحتی یا خوشحالی بیش از حد شما گردد؛ زیرا ممکن است که سؤالات این آزمونها سخت‌تر یا آسان‌تر از کنکور باشد.
3- این آزمونها نباید باعث درگیری بیش از حد ذهن شما عزیزان، بخصوص کسانی شود که طبق برنامه مؤسسات پیش نمی‌روند؛ زیرا آنچه مهم است، این است که شما بتوانید به نقاط قوت و ضعف خود پی برده و درصدد رفع آنها برآیید.
4- دقت داشته باشید که فاصله بین آزمونها در این دسته، عموما بیش از ده روز است؛ پس حتما در روزهایی که تا آزمون بعدی در اختیار دارید، به رفع اشکال‌ها به صورت جدی مبادرت کنید.
5- داوطلبان عزیز! هدف از برگزاری آزمون را تخمین رتبه و نزدیک شدن به نتیجه موردنظر خود قرار ندهید؛ زیرا در صورتی که شما نتیجه خوبی از آزمون خویش نگیرید، روحیه خود را در چنین روزهای حساس از دست می‌دهید یا بر عکس، دچار غرور و اعتماد به نفس کاذب می‌شوید.
6- یکی از مهم‌ترین کارکردهای این آزمونها باید کمک به رفع اشکال شما باشد؛ پس حتما به این موضوع توجه داشته باشید؛ به علاوه، یکی از بهترین کمک‌های این آزمونها به شما، تقویت مهارت‌های فراشناخت است؛ یعنی یاد بگیرید که چگونه یاد بگیرید و خودتان و توانایی هایتان را خوب بشناسید، و اینکه چگونه از ابزارها و امکانات خود به خوبی استفاده کنید. آزمون‌های جامع باید بیش از هر چیز به این مهارت‌های شما بیفزاید. در واقع، هدف از برگزاری این آزمونها باید این باشد که دانش‌آموزان بتوانند اشکالات خود را پیدا کنند و بعد بتوانند آن اشکالات را برطرف کنند و بعد هم این دانش‌آموزان بتوانند، با استفاده از تجربیات و جمع‌بندی کامل اطلاعات، خود را برای کنکور آماده کنند و تمام فرایندهایی را که در آزمونها پشت سر گذاشته‌اند در کنکور پیاده کنند و از همه دانش و اطلاعاتی که از این آزمونها فرا گرفته‌اند، در کنکور به نحو مطلوب استفاده کنند.
آزمون‌های جامع نباید باعث پیش داوری شما دربار کنکور شود؛ بلکه از این آزمونها، فقط به عنوان ابزاری برای یافتن اشکالات خود و تلاش برای رفع آنها استفاده کنید.
منبع:سنجش
