جدار رگهای خونی در بیماران دیابتی پس از مدتی آسیب میبیند و این تنگی و انسداد رگها، باعث میشود سطح خونرسانی به اندام ها به خصوص اندامهای تحتانی، کاهش یافته و به از بین رفتن سلولهای این ناحیه منجر شود. بسیاری از پانسمانهایی که با هدف ترمیم زخم تاکنون طراحی شدهاند به دلیل مشکلات زیاد و جدی، یا از بازار دارویی حذف شدهاند و یا هزینه بالا و شرایط آن با اقبال عمومی مواجه نشده است. اما به تازگی دو محقق ایرانی با فناوری نانو به راهکاری دست یافتهاند که به ترمیم زخمهای ایجاد شده در بیماران دیابتی منجر میشود.
یک داربست ایدهآل علاوه بر اینکه بایستی قادر به تقلید شرایط زیستی و عملکرد ماتریکس خارج سلولی چه از لحاظ ترکیب شیمیایی و چه از نظر ساختار فیزیکی باشد باید زیستسازگار و زیستتخریبپذیر بوده و همچنین روش ساخت و طراحی مناسب فرایند، مصرف و استفاده آسان و راحت برای بیمار و در نهایت هزینه اندکی داشته باشد.
اخیرا مشخص شده داربستهای با ساختار طبیعی میتوانند در تسهیل تصالات سلولی، عملکرد، تکثیر و نفوذ آن به داخل بافت، مشابه بافت اصلی بدن عمل کنند و نیازمندی بیماران را مرتفع سازند. از این رو محققان کشور در صدد آمدند تا با فناوری نانو، داربستهایی را برای ترمیم زخم دیابتی طراحی کنند. در این طرح، داربستهای نانوفیبری به روش اکستروژن بر پایه کیتوزان به همراه سایر بیوپلیمرهایی مانند کلاژن/الاستین/ هیالورونیک اسید کندویتین سولفات حاوی سلولهای کراتینوسیتی و فیبروبلاستی طراحی شد.
تسریع در ترمیم هرگونه زخم مزمن غیر قابل درمان از قبیل زخم دیابتی و زخمهای مشابه از قبیل زخم بستر و زخمهای آلوده به میکروب به دلیل بهکارگیری کیتوزان با قابلیت بالای آنتیباکتریایی و زخمهای عمیق که با درمانهای محدود شونده و کند مواجه هستند، از کاربردهای این طرح بهشمار میرود. در این طرح، روشهای نوین و منحصربهفردی بهکار گرفته شده تا در نهایت منجر به ترمیم زخم دیابتی شود.
در این پروژه، داربستهای تهیه شده حاوی سلولهای پوستی در مدل حیوانی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن امیدبخش بوده است. همچنین مشخص شده که در حد قابل توجهی مشابهسازی ویژگیهای پوست طبیعی را دارد. طرح «داربست نانوفیبری به منظور ترمیم زخم دیابتی» توسط محمد رئوفی و مرتضی محمودی به نتیجه رسیده است.