دانش-ایران

متن هایی علمی

۲۰ مطلب در مرداد ۱۳۹۵ ثبت شده است

پرندگان در شهرها خشمگین‌تر هستند



پرندگان در شهرها خشمگین‌تر هستند


به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا از ساینس دیلی، اسکات دیویس دانشجوی پسادکترای علوم زیستی در کالج علوم معتقد است یکی از دلایل احتمالی این تفاوت وجود فضای کمتر و منابع بیشتر در مناطق شهری است. زندگی در کنار انسان ها سرپناه و غذای کافی را برای پرندگان فراهم می کند، اما دستیابی به این منابع مستلزم رقابت بیشتری است.

دیویس و همکاران وی در طول بهار سال 2015 میلادی به مطالعه رفتار 35 پرستوی نر در سه منطقه شهری و 38 پرستوی نر در سه منطقه روستایی پرداختند. برای این منظور با استفاده از یک بلندگو صدای یک پرستوی متجاوز را در قلمرو هریک از این پرندگان پخش کردند. هریک از پرندگان شهری با شنیدن صدای پرنده متجاوز، به سرعت خود را به بلندگو رسانده و در نزدیکی آن باقی ماندند، بال های خود را به سرعت و با شدت به حرکت درآوردند، ابتدا با صدای بلند آواز خواندند و سپس صداهای آرامی را تولید کردند که معمولا پرندگان در هنگام احساس خطر حمله قریب الوقوع ایجاد می کنند.

با وجود این که پرندگان ساکن مناطق روستایی نیز نسبت به صدای پرنده متجاوز عکس العمل نسان دادند، واکنش هیچ یک از آن ها به این شدت نبود.

محققان برای اطمینان بیشتر، این آزمون را در فاصله چند هفته در مورد هریک از پرندگان مورد نظر، تکرار کردند و نتایج یکسانی را به دست آوردند.

محققان با این آزمایش یکی از تاثیرات افزایش جمعیت انسان را بر حیات وحش، آشکار کردند. جمعیت جهان تا سال 2050 میلادی به 9.6 میلیارد نفر می رسد و در نتیجه بسیاری از جانوران زیستگاه طبیعی خود را از دست می دهند. برخی از این جانوران می توانند با تغییر رفتارهای طبیعی، خود را با زندگی شهری وفق دهند، اما برخی دیگر محکوم به نابودی هستند.

گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Biology Letters منتشر شده است.

موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد سهرابوندامرایی

کشف ۱۰۰ ناحیه جدید در مغز



کشف ۱۰۰ ناحیه جدید در مغز

مغز به عنوان مرکز فرماندهی بدن متشکل از برآمدگی ها و فرورفتگی های متعدد است اما بخشهای زیادی از این عضو بسیار حساس برای دانشمندان ناشناخته بوده است. هر بخشی از مغز مسؤول نظارت بر کاری خاص است، برخی نورونهای عصبی زمانی فعال می شوند که چهره های آشنا را تشخیص می دهیم و برخی نیز در حین خواندن کتاب و البته برخی نیز در حین تکان دادن دست و پاها.

اکنون گروهی از دانشمندان در تلاشی که بسیاری آن را یکی از نقاط عطف علم بررسی سیستم عصبی عنوان کرده اند از نقشه جدیدی از مغز رونمایی کرده اند که متشکل از حدودا ۱۰۰ ناحیه جدید و ناشناخته در این عضو حساس است.

اهمیت این کشف جدید تا آنجا است که دانشمندان آن را به عنوان ابزاری جدید برای نفوذ به ناشناخته های مرکز فرماندهی بدن انسان توصیف می کنند.

آنها به این نقشه جدید درحالی توجه جدی می کنند که همواره به دنبال کشف جنبه های ناشناخته مغز بوده اند. اینکه مغز چگونه در دوران کودکی رشد می کند و در سالهای پایانی عمر تحت تأثیر بیماریهای مختلفی نظیر آلزایمر آسیب می بیند، همواره برای دانشمندان جای سؤال داشته است.

دانشمندان با استفاده از اسکنرهای پیشرفته و رایانه هایی که از برنامه های قدرتمند هوش مصنوعی بهره می گیرند برای کشف مناطق پنهان مغز استفاده کرده اند.

کشف این تعداد ناحیه جدید در مغز توسط دانشمندان دانشگاه واشنگتن صورت گرفته است. تصور می شود دستیابی به درک درستی از نحوه عملکرد هر یک از این نقاط چند دهه بعد محقق شود.

موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد سهرابوندامرایی

کشف راز تغییر حالت هیدروژن در مشتری توسط محقق ایرانی هاروارد



کشف راز تغییر حالت هیدروژن در مشتری توسط محقق ایرانی هاروارد

دکتر اشکان سلامت از دانشکده مهندسی و علوم کاربردی با همکاری دیگر محققان این دانشگاه بر روی فعل و انفعالات مرموزی در مشتری کار کرده اند که دید ما را نسبت به گذشته این سیاره و کشف هر چه بهتر ناشناخته های آن بازتر می کند.

اینجا و بر روی زمین تبدیل هیدروژن مایع به هیدروژن فلزی به سرعت صورت می گیرد. به باور محققان، این همان فرآیندی است که در هسته مشتری هم در جریان است. اما اینکه چگونه و چه زمانی این فرآیند روی می دهد بر محققان پوشیده بوده و این همان چیزی است که دکتر سلامت و همکارانش پی به راز آن برده اند.

در ماه آوریل، گروه دیگری از محققان دانشگاه هاروارد به شواهدی درباره تبدیل سریع هیدروژن از حالت عایق مایع به فلز مایع دست یافتند. این برای نخستین بار بود که چنین رویدادی در یک آزمایش علمی مشاهده می شد.

کشف راز تغییر حالت هیدروژن در مشتری توسط محقق ایرانی هاروارد

حالا اما محققان دانشکده مهندسی و علوم کاربردی John A. Paulson  دانشگاه هاروارد می گویند که ما درباره فعل و انفعالات مهمی صحبت می کنیم که مربوط به یکی از ناشناخته ترین سیارات منظومه شمسی می شود. این سؤال که هیدروژن چگونه به وضعیت فلزی خود تبدیل می شود، تأثیر قابل توجهی بر شناخت ما از این سیاره و سایر سیارات می گذارد. اینکه هیدروژن چگونه در دل این سیاره متحول می شود به ما این امکان را می دهد که درباره روند تکاملی این سیاره، دما و ساختار درونی چنین غولهای گازی بر دانش خود بیفزاییم.

دکتر سلامت و همکارانش توانسته اند فشار و دماهای شدید مشتری را به وسیله فشرده سازی ذره کوچکی از هیدروژن میان دو قطعه الماس که نوک آنها تنها ۱۰۰ میکرون بزرگی دارد مورد بررسی دقیق قرار دهند. آنها برای افزایش دمای مورد نیاز از پرتوهای لیزری استفاده کرده اند.

فرآیند تبدیل هیدروژن مایع به حالت فلزی آن چنان سریع روی می دهد که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. از آن گذشته نمونه ذرات هیدروژن نیز تنها کسری از ثانیه دوام آورده و به سرعت منهدم می شوند.

به همین دلیل محققان به جای تماشای نمونه ذرات هیدرژن، لیزرهای تابیده شده به نمونه مورد نظر را نظاره می کنند.

بدین ترتیب محققان حالا می توانند درباره فرآیند تبدیل هیدروژن مایع به جامد با اطمینان خاطر بیشتری صحبت کنند.

موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد سهرابوندامرایی

ساخت مدارگرد جدید برای مریخ


ساخت مدارگرد جدید برای مریخ

 ناسا گام مهم بعدی در برنامه اکتشافات فضایی را سفر به مریخ و رساندن انسان به این سیاره عنوان کرده است.

قرار است تا سال ۲۰۳۰ این رؤیای قدیمی محقق شود. اما در این مسیر همه کارها بر عهده ناسا نخواهد بود، بلکه از تجربیات و فناوری های ارایه شده توسط سایر شرکت های مطرح هوا و فضای آمریکا نیز استفاده خواهد شد.

باز کردن پای انسانها به مریخ همواره یک رؤیای علمی و تخیلی بوده است اما حالا و با اعلام رسمی ناسا مبنی بر همکاری با ۵ این شرکت ها گام مهمی در این زمینه برداشته می شود.

ناسا در حال حاضر مجموعه ای از پیشرفته ترین سیستمهای روباتیکی را در این سیاره به کارگرفته تا ضمن بررسی دقیق شرایط، مقدمات حضور انسان در مریخ را فراهم کند.

دو مریخ نورد در سطح این سیاره و سه کاوشگر در مدار آن، نشان از تلاش همه جانبه ناسا برای فاز بعدی توسعه اکتشافات فضایی یعنی رساندن انسان دارد.

البته به تازگی اعلام شده که روبات مریخ نورد بعدی ناسا یعنی Mars ۲۰۲۰  برای پرتاب به فضا تا کمتر از ۴ سال دیگر آماده می شود. این روبات تمامی موارد مربوط به حضور انسان در مریخ را مورد بررسی قرار می دهد.

حالا ناسا همکاری با بوئینگ، نورتروپ گرامان، سیستمهای فضایی، لاکهید مارتین و اربیتال ای تی کی را برای تحقق رؤیای حضور انسان در مریخ آغاز کرده است.

آنها طرحهای مطالعاتی خود را درخصوص مدارگرد جدید مریخ به ناسا ارایه می کنند. در این طرحها باید به جزئیات دقیق مربوط به نحوه برقراری ارتباط با آن، تصویربرداری و سایر قابلیتهای عملیاتی اشاره شده باشد.

مدارگردهایی که هم اکنون اطراف مریخ می چرخند مسؤول انتقال ۹۵ درصد از داده های به دست آمده از مریخ نوردها به زمین هستند. ۵ درصد دیگر نیز توسط مریخ نوردها مستقیما راهی زمین می شود که این فرآیند زمان بر بوده و تنها در موارد خاص قابل انجام است.

اما حالا ناسا به ساخت مدارگردی فکر می کند که با بهره گیری از پیشرفته ترین تجهیزات شناسایی کننده، تحقیقاتی نظیر یک مریخ نورد انجام داده و نتایج به دست آمده را به سرعت راهی زمین کند.

موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد سهرابوندامرایی

حل معمای زبانشناسی ساکنان دریای خزر در ۶ هزار سال پیش



حل معمای زبانشناسی ساکنان دریای خزر در ۶ هزار سال پیش

زبانی مرموز در حدود ۶ هزار تا ۳۵۰۰ سال پیش برای بیان کلمات به کار گرفته می شده است. اما به دلیل آنکه هیچ نوشته مکتوبی از آن دوران در دست نیست زبان شناسان برای بازسازی آن با چالشهای بزرگی مواجه هستند و دقیقا به همین خاطر است که هیچ کس چیزی درباره نحوه بیان آن نمی داند.

زبانی که در این پروژه مورد بررسی محققان قرار گرفته «PIE» نام دارد که در استپهای شمال دریای خزر مورد استفاده مردم آن دوران قرار می گرفته و تصور می شود که ریشه تمامی زبانهای امروزی اروپایی – هندی باشد.

اکنون محققانی از دانشگاههای آکسفورد و کمبریج روشی را برای شبیه سازی اصوات منقرض شده زبان چند هزار سال پیش ارایه کرده اند. آنها با آنالیز دقیق زبانهایی که ریشه در آن زبان کهن دارند، به دستکاری شکل امواج صوتی آنها پرداخته تا این واقعیت هیجان انگیز را فاش کنند که کلمات در ۶ هزار سال پیش چگونه بیان می شدند.

به عقیده محققان، یک کلمه مشخص در یک زبان شکل خاص خود را دارد که در زبانی دیگر شکل دیگری خواهد داشت.

جان استون از آزمایشگاه آماری دانشگاه کمبریج می گوید: اصوات شکل خود را دارند. وقتی کلمه ای بیان می شود در واقع ارتعاشی در هوا ایجاد می کند و شکل این موج صوتی قابلیت اندازه گیری و تبدیل شدن به یک سری از اعداد را دارد.

محققان با استفاده از این داده های آماری می توانند به شباهت کلمات در سایر زبانها پی برده و حتی نحوه بیان آنها  در هزاران سال پیش را مشخص کنند.

موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد سهرابوندامرایی

تماشای حمله جلبک‌های سمی به فلوریدا از فضا



تماشای حمله جلبک‌های سمی به فلوریدا از فضا

این روزها بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین فلوریدا مورد تهاجم جلبک‌ها واقع شده و این وضعیت عجیب حالا در یکی از تصاویر ماهواره‌ای ناسا به وضوح دیده می‌شود.

این تصویر به روشنی نشان می‌دهد که جلبک‌های سبز و آبی دریاچه آب شیرین Lake Okeechobee را پوشانده‌اند. نکته نگران‌کننده این است که این جلبک‌ها سمی هستند و محدوده‌ای به وسعت ۸۵ کیلومتر مربع را احاطه کرده‌اند.

تماشای حمله جلبک‌های سمی به فلوریدا از فضا

این جلبک‌ها دریاچه آب شیرین Okeechobee را که ۱۹۱۳ کیلومتر مربع وسعت دارد مورد تهاجم خود قرار داده‌اند. این دریاچه دومین دریاچه بزرگ آمریکا محسوب می‌شود.

این جلبک‌ها از نوع ارگانیسم‌های تک سلولی بوده و cyanobacteria نام دارد که حالا در تصویر گرفته شده توسط Operational Land Imager که بر روی ماهواره Landsat ۸ نصب شده دیده می‌شوند.

محققان عوامل مختلفی را برای شکل‌گیری این وضعیت عنوان می‌کنند که از آن جمله می‌توان به آلودگی‌های مختلف و کودهای نیتروژن‌دار اشاره کرد. همچنین گرم شدن آب دریاچه شرایط مساعدتری برای رشد این جلبک‌ها فراهم می‌کند.

موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد سهرابوندامرایی

ابرهای آبدار در همزاد «مشتری»



ابرهای آبدار در همزاد «مشتری»

به گزارش خبرگزاری مهر، این برای نخستین بار است که اخترشناسان به کشف چنین ابرهای آبداری در اطراف یک جرم فضایی در خارج از منظومه شمسی موفق می شوند.

مشاهدات جدیدی که درخصوص WISE ۰۸۵۵ انجام شده گویای آن است که این «ستاره عقیم» در اتمسفر خود انبوهی از ابرهای آبدار یا حاوی یخ دارد.

این ستاره کم نور در فاصله ۷.۲ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد. اخترشناسان به واسطه ظاهر بسیار شبیه آن با مشتری، آن را همزاد این سیاره عنوان می کنند.

کشف اخیر توسط اخترشناسان دانشگاه کالیفرنیا در سانتاکروز صورت گرفته است. اندرو اسکیمر که مسؤولیت اصلی را در این پروژه بر عهده داشته می گوید: مشاهدات دقیق ما نشان می دهد که WISE ۰۸۵۵ توسط انبوهی از ابرها و بخارات احاطه شده و به همین دلیل شباهت زیادی به مشتری پیدا کرده است.

ستاره عقیم WISE ۰۸۵۵ حدود ۵ بار بزرگتر از سیاره مشتری است. اخترشناسان این ستاره خاص را یک کوتوله قهوه ای به شمار می آورند. این دسته از اجرام فضایی آنقدر بزرگ هستند که به سختی می توان آنها را سیاره به حساب آورد و در عین حال برای اینکه ستاره نامیده شده و واکنشهای همجوشی در دل آن روی دهد بسیار کوچک است. دقیقا به همین دلیل است که به این دسته از اجرام فضایی در اصطلاح «ستاره عقیم» گفته می شود.

اخترشناسان این ستاره را در سال ۲۰۱۴ و با استفاده از داده های به دست آمده از کاوشگر WISE شناسایی کردند. اکنون نیز مشخص شده که این جرم فضایی با انبوهی از ابرهای آبدار احاطه شده  است.

موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد سهرابوندامرایی

جنگلهای زیرآبی پخته می‌شوند


جنگلهای زیرآبی پخته می‌شوند

به گزارش خبرگزاری مهر، در سراسر جهان انبوهی از گیاهان در اقیانوسها و آبهای کم عمق رشد می کنند تا اکوسیستمهای سراسر این سیاره وضعیت تعادل خود را حفظ کنند اما حالا مشخص شده که همزمان با افزایش دما، آبهای سراسر جهان در حال گرمتر شدن هستند و این یعنی مرگ بسیاری از گونه های گیاهی زیرآبی.

از میان انواع این گونه های گیاهی باید به گیاهی ارزشمند و پرکاربرد موسوم به «کلپ» (Kelp) اشاره کرد. کلپ گیاهی دریایی و سرشار از مواد معدنی از جمله ید است که معمولا به شکل مکملهای غذایی مصرف می شود. نکته مهم اینجاست که کلپ محصولی گیاهی و طبیعی است و به همین دلیل مواد معدنی موجود در آن به راحتی جذب بدن می شود. این بدان معناست که با یکی از ارزشمندترین گیاهان آبی سرو کار داریم.

حالا اما دانشمندان متوجه شده اند که جنگلی از این گیاه در سواحل استرالیا به شدت تحت تأثیر امواج گرمایی قرار گرفته به طوریکه در آبهای گرم این منطقه پخته شده است.

این تحقیقات نشان می دهد در سال ۲۰۱۱ و در محدوده ای به ازای ۱۰۰ کیلومتر انبوهی از گیاهان کلپ پخته شده اند، هر چند دامنه کلی این اثرگذاری تا یکهزار کیلومتر هم عنوان شده است.

بر پایه این تحقیقات، متوسط دمای آبهای اطراف استرالیا در مناطقی که این گیاهان می رویند در یک بازه زمانی ۱۰ هفته ای حدود ۳۵ درجه فارنهایت بالاتر از حد طبیعی بوده است.

موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد سهرابوندامرایی

گونه جدیدی از مورچه



گونه جدیدی از مورچه

به گزارش خبرگزاری مهر، برترین تصاویر علمی هفته از سوی وب سایت «لایو ساینس»  به شرح ذیل منتشر شد:

در این تصویر نمای شبیه سازی شده از جبه کره زمین را مشاهده می کنید که شبیه به یک گوی اسرار آمیز است.

این تصویر به گونه ای جدید از مورچه اختصاص دارد که دارای پرزهای طلایی و خطوط ظریف بر روی بدن خود است.

در این عکس ابرهای آبی روشن شب تاب را مشاهده می کنید که بر فراز آسمان شهر «نای کوبینگ»  دانمارک ظاهر شده اند.

در این عکس دو حشره آبی موسم به «کک آبی» را مشاهده می کنید که به هنگام احساس خطر خود را به این شکل در می آورند.

این عکس توسط ماهواره Hitomi ژاپن شکار شده و نشان می دهد که چگونه سیاه چاله ها موجب به گردش در آمدن گازهای عظیم در منظومه ها می شوند.

موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد سهرابوندامرایی

راز شکل گیری زمین برملا می‌شود




راز شکل گیری زمین برملا می‌شود

به گزارش خبرگزاری مهر، دو ساختار صخره ای بسیار عظیمی که به تازگی شناسایی شده اند به بزرگی دو قاره هستند و دانشمندان این احتمال را می دهند که نه تنها بسیار داغ بلکه حتی به شکل مذاب باشند. آنها موقعیت این ساختارها را در نیمه راه سطح تا مرکز زمین عنوان کرده اند.

دانشمندان بزرگی هر یک از این ساختارها را به بلندی تا ۱۰۰ کوهستان اورست عنوان کرده اند که تصور می شود هر یک از موادی تشکیل شده باشند که معمای شکل گیری زمین را برای دانشمندان آشکار می سازند.

یکی از این دو ابرساختار در زیر اقیانوس آرام واقع شده و دیگری نیز در زیر آبهای اقیانوس اطلس.

دانشمندان اعلام کرده اند که این ساختارهای عظیم دقیقا از نقطه ای شروع می شوند که جبه زمین به هسته آن می رسد.

این ساختارهای خاص از هر جهت برای دانشمندان جالب توجه هستند زیرا گمان می رود حاوی موادی باشند که در نقاط دیگر زمین یافت نمی شوند. در واقع آنها فکر می کنند که این ساختارها متفاوت از سنگهای صخره ای اطرافشان باشند.

این یافته جدید توسط دانشمندان دانشگاه آریزونا صورت گرفته است. آنها به دنبال درک این واقعیت هستند که چنین ساختارهای عظیمی چگونه شکل گرفته اند.

جزئیات کامل این کشف جدید در ژورنال Nature Geoscience منتشر شده است.

موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد سهرابوندامرایی